Ο Tim Salmon για τα Άγραφα

TIM SALMON
H ζείδωρη Πίνδος, τα Αγραφα και ο «αντίλαλος» ανεμογεννητριών

Ε​δώ και 50 χρόνια εκδίδω έναν ορειβατικό οδηγό για τα βουνά και τα παραδοσιακά μονοπάτια της Πίνδου. Oταν άκουσα για την εγκατάσταση ολόκληρης σειράς ανεμογεννητριών στην ανατολική ράχη των Αγράφων δεν μπορούσα να το πιστέψω. Δεν έμαθαν τίποτα από την καταστροφική εμπειρία της εκτροπής του Αχελώου (και αυτό το έργο παραβίαζε μια συμφωνία Natura), όπου χάθηκαν «τζάμπα» πολλά εκατομμύρια και αλλοιώθηκε για χρόνια το ομορφότερο τμήμα του ποταμού;
Δεν έχω γυρίσει όλον τον κόσμο, αλλά ανάμεσα στα βουνά που έχω «περπατήσει» από το Τατζικιστάν και τη Μαύρη Θάλασσα μέχρι τη Σκωτία, η Πίνδος δεν έχει να ζηλέψει τίποτα... Και ανάμεσα στα πολλά και θαυμαστά της φύσης έργα της οροσειράς, τα Αγραφα ξεχωρίζουν μεταξύ άλλων για τον πολιτιστικό και ιστορικό ρόλο που διαδραμάτιζαν επί Τουρκοκρατίας και μεταγενέστερα στην Αντίσταση – για παράδειγμα, η Σχολή του Ευγένιου του Αιτωλού στα Μεγάλα Βραγγιανά που λειτουργούσε ως πανεπιστήμιο τον 17ο και τον 18ο αιώνα, τα μοναστήρια και εκκλησίες στα ίδια τα Βραγγιανά και στη Σπηλιά, στα Επινιανά, στον Μάραθο. Τόπου ιστορία...
Σήμερα τα χωριά ερημώθηκαν, οι κάτοικοι που απέμειναν, μια χούφτα ηλικιωμένοι. Για να επιζήσουν και να ξαναζωντανέψουν κάπως αυτοί οι τόποι, η μόνη λύση, όπως έγινε σε άλλες ορεινές περιοχές της Ευρώπης, είναι η ήπια ανάπτυξη, δηλαδή η ορειβασία, το ποδήλατο, η ανάδειξη και η με σεβασμό τουριστική εκμετάλλευση του οικοσυστήματος. Γι’ αυτόν τον σκοπό παλεύουμε όλα αυτά τα χρόνια με τον συνάδελφό μου Michael Cullen, ώστε να προωθήσουμε την ορειβασία στην Ελλάδα, τελευταία με την έκδοση του βιβλίου μας, «The Peloponnese and Pindos Way». Και τι γίνεται; Τώρα που και στην Ελλάδα αρχίζουν και ενδιαφέρονται ιδιώτες και σύλλογοι να καταγράψουν και να καθαρίσουν παραδοσιακά μονοπάτια στις περιοχές τους, το κράτος σχεδιάζει να στραφεί ενάντια, αλλοιώνοντας αυτά ακριβώς τα «φυσικά συστατικά», που είναι πόλος έλξης των κατοίκων των πόλεων που αναζητούν διέξοδο, καταφυγή, ανακούφιση, απαλλαγή από το στρες στην απλόχερη αγκαλιά της φύσης.
Επιπρόσθετα, με δεδομένο το πολύ ασταθές του εδάφους στην περιοχή των Αγράφων, που τεκμαίρεται και από τις μεγάλες κατολισθήσεις που προκαλεί η διάνοιξη των «κανονικών» αυτοκινητοδρόμων, δεν είναι δύσκολο να φανταστεί ο οποιοσδήποτε τι θα γινόταν με την κατασκευή θεμελίων και δρόμων πρόσβασης σε εκατοντάδες ανεμογεννήτριες σε αλπικά λιβάδια, όπως π.χ. στη Νιάλα των Αγράφων.

* Ο κ. Tim Salmon είναι συγγραφέας. Ένα από τα βιβλία του είναι το πιο κάτω: