Πολιτισμός στην πολύπαθη Εύβοια με χορηγό την ΤΕΡΝΑ;

Και μάλιστα στον Δήμο Κύμης - Αλιβερίου;

Δυστυχώς φαίνεται πως ναι.

Έτσι αποφάσισε και έτσι έπραξε το Τ.Τ. της ΕΕΣ (Εταιρεία Ευβοϊκών Σπουδών, το αρχαιότερο και ιστορικότερο πολιτιστικό σωματείο του νησιού).

Σύμφωνα με την ανάρτησή τους (στο https://web.facebook.com/peftasteri.karavos/posts/4766841613339504)

https://mesaionika-kimis-aliveriou.gr/

Καρπός πολυετούς συλλογικής δουλειάς.

Διαθέσιμο σε έντυπη και ψηφιακή μορφή (διαδίκτυο)-ΔΩΡΕΑΝ.

Το πρώτο μεγάλο και αποφασιστικό βήμα για την διάσωσή και αξιοποίηση του τεράστιου πολιτιστικού μας πλούτου!

Όσοι συμμετέχουμε στη παρούσα προσπάθεια, είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε πράξη την αγάπη μας για τα μνημεία και την πολιτιστική κληρονομιά. Στόχος μας είναι η ανάδειξη των μνημείων, η εξεύρεση πόρων και η ένταξή τους στην καθημερινότητα μας.

Περισσότερα εδώ:

https://www.eviaxpress.gr/.../Ylopoieitai-to-spoudaio...

 

Ερώτημα προς σκεπτόμενους και όχι μόνο: Με τα λεφτά του ενεργειακού κολοσσού που έχει καταστρέψει το μεγαλύτερο μέρος της Νοτίου Ευβοίας με βιομηχανικά αιολικά πάρκα, που είναι χορηγός και επενδυτής στην σύμπραξη Μπένου στην καμμένη Βόρεια Εύβοια, που μολύνει στο εργοστάσιο του στο Μαντούδι και που μάλλον είναι κοντά σε αίτηση για ΑΣΠΗΕ (τεραστίων διαστάσεων) στην Βρωμονέρα και την Κεντρική Εύβοια, με τα λεφτά λοιπόν αυτού του "επενδυτή" εσείς θα σώσετε τα πολιτιστικά μνημεία του τόπου μας και θα αναδείξετε την ιστορία τους; 

• δείτε σχετικά και το Μεσαιωνικά Μνημεία του Δήμου Κύμης-Αλιβερίου & ΕΕΣ Αλιβερίου & Διάζωμα & Στ. Μπένος

• Ενδιαφέρον έχει η τοποθέτηση του κ. Γεώργιου Τζάνη, Πρόεδρου του Τοπικού Τμήματος Αλιβερίου της Εταιρείας Ευβοϊκών Σπουδών, σημειώνει (από το https://www.eviaxpress.gr.../A :

ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΔΗΜΟΥ ΚΥΜΗΣ- ΑΛΙΒΕΡΙΟΥ

(4ος αι. μ.Χ. – 1833μ.Χ.

Η σπουδαία στρατηγική θέση της Εύβοιας και η γεωλογική της σύστασή της ήσαν καθοριστικές για την ανάπτυξη της ανθρώπινης δραστηριότητας στο νησί ανέκαθεν. Ιδιαίτερα για το κεντρικό του τμήμα, που ήταν το πιο πυκνοκατοικημένο και πιο πλούσιο. Το τμήμα αυτό του νησιού προσδιορίζεται εντός των γεωγραφικών -διοικητικών ορίων του Δήμου Κύμης-Αλιβερίου, όπως αυτά καθορίστηκαν με τη νέα αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης (Πρόγραμμα Καλλικράτης Ν.3852/2010).

Στο κομμάτι αυτό της Εύβοιας φαίνεται πως υπήρχε συνεχής ιστορική παρουσία και δράση τόσο κατά την Αρχαιότητα όσο και κατά τη διάρκεια της μακράς περιόδου του Μεσαίωνα που ακολούθησε. Πλήθος μνημείων κυρίως ναοί και οχυρώσεις (πύργοι-κάστρα) στέκουν όρθια ακόμα, προκαλώντας τον επισκέπτη να τα επισκεφτεί.

Όλοι οι ερευνητές που ασχολήθηκαν με τη μελέτη των μεσαιωνικών μνημείων της περιοχής συγκλίνουν σε μια κοινή διαπίστωση: Κατά την διάρκεια του Μεσαίωνα , στην περιοχή που προσδιορίζεται από τη νοητή γραμμή Αλιβερίου- Κύμης (σημερινά όρια του δήμου Κύμης- Αλιβερίου) χτίστηκαν και διακοσμήθηκαν εσωτερικά εκκλησίες και καθολικά μονών, κάστρα και πύργοι με σαφώς μεγαλύτερη πυκνότητα από την υπόλοιπη Εύβοια. Είναι χαρακτηριστικό π.χ. ότι κατά τον 13ο και 14ο αιώνα (Φραγκοκρατία), χτίζονται και διακοσμούνται, με τοιχογραφίες υψηλής τέχνης στο σύνολο του νησιού 11 εκκλησίες οι 10 εκ των οποίων(!) βρίσκονται στο κεντρικό τμήμα του νησιού, στα σημερινά όρια του δήμου Κύμης-Αλιβερίου.

Η κατάληψη της Εύβοιας από τους Φράγκους δεν επηρεάζει την άνθηση της καλλιτεχνικής παραγωγής. Αντιθέτως την ενθαρρύνει. Το ίδιο και κατά τη Μεταβυζαντινή περίοδο (Τουρκοκρατία) που ακολούθησε (1470-1833). Πλήθος ναών χτίστηκαν με εξαίρετο τοιχογραφικό διάκοσμο κάτω από τις δύσκολες συνθήκες καταπίεσης που η Πύλη είχε επιβάλει.

Κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας (1204-1470) οι Σταυροφόροι κατακτητές χτίζουν νέα οχυρά ή ανακατασκευάζουν παλαιότερα, δημιουργώντας έτσι ένα αμυντικό δίκτυο (κάστρα-πύργοι), με οπτική επαφή μεταξύ τους. Από αυτά τα περισσότερα βρίσκονται συγκεντρωμένα στην κεντρική Εύβοια στην ίδια με την ως άνω περιοχή.

Το φαινόμενο αυτό της πύκνωσης δηλαδή ναών και οχυρώσεων στην κεντρική Εύβοια τον Μεσαίωνα, οφείλεται κυρίως στους παρακάτω λόγους:

α) Η περιοχή του κεντρικού τμήματος του νησιού (Δήμος Κύμης-Αλιβερίου) είναι ακόμα και σήμερα η πιο εύφορη και πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή της Εύβοιας

β) Στον πυρήνα της κεντρικής Εύβοιας, υπήρχαν από τα παλαιοχριστιανικά χρόνια (4ος-8ος αι.) οι επισκοπές Αυλώνος και Πορθμού με μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων και έκφραση του ορθόδοξου φρονήματος. Έτσι εξηγείται η πληθώρα των τοιχογραφημένων εκκλησιών στην περιοχή.

γ) Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας (1470-1833 μ.Χ.) η ανοικοδόμηση εξαίρετων ναών με τοιχογραφικό καλλιτεχνικό διάκοσμο διατηρήθηκε το ίδιο ανθηρή.

Αυτή την άνθηση της ναοδομίας και της καλλιτεχνικής αγιογραφίας ας την θεωρήσουμε έκφραση και μετουσίωση της "αποσταμένης ελπίδας" και του πόθου για λευτεριά του σκλαβωμένου Ευβοιώτη.

Το Τοπικό Τμήμα Αλιβερίου της Εταιρείας Ευβοϊκών Σπουδών μέσα από ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα δράσης, συγκέντρωσε και κωδικοποίησε κάτω από την συνεχή καθοδήγηση του Προέδρου της Εταιρείας Ευβοϊκών Σπουδών Χαρ. Φαράντου, το σύνολο των Μεσαιωνικών μνημείων του δήμου Κύμης-Αλιβερίου, πραγματοποιώντας επιτόπου ερευνητικές επισκέψεις σε όλα. Έγινε λήψη των συντεταγμένων τοποθεσίας και φωτογράφιση, έτσι ώστε να τοποθετηθούν επακριβώς στον παρόντα χάρτη, κάνοντάς τον εξαιρετικά χρηστικό, αφού ο κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί εύκολα με την χρήση της σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας-ακόμη και με κινητό τηλέφωνο-εισάγοντας τις συντεταγμένες των μνημείων- να τα επισκεφθεί. Κατεγράφησαν και κατηγοριοποιήθηκαν εξήντα (60) μεσαιωνικά μνημεία, εκ των οποίων σαράντα πέντε (45) βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες και καθολικά μονών, και δέκα πέντε (15) Φράγκικα κάστρα και πύργοι της Υστεροβυζαντινής περιόδου (Λατινοκρατίας).

Χρησιμοποιήθηκε στον χάρτη ιδιαίτερη χρωματική επισήμανση για κάθε κατηγορία ενώ σε ειδικό πίνακα των μνημείων αναγράφονται τα κύρια χαρακτηριστικά τους καθώς και οι συντεταγμένες θέσεως φ και λ. όλων.

Η παρούσα καταγραφή ας είναι το πρώτο σημαντικό βήμα για την συνολική τεκμηρίωση του τεράστιου αυτού πολιτιστικού αποθέματος, που αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα για το δήμο μας. Είναι δε, επιτομή και αναπόσπαστο μέρος των ερευνητικών -επιστημονικών εργασιών που σχεδόν για όλα έχουν δημοσιευθεί από εξαίρετους μελετητές. (Χαράλαμπος Φαράντος, Γεώργιος Δημητροκάλλης, Μελίτα Εμμανουηλ, Αναστάσιος Ορλάνδος, Δημήτριος Τριανταφυλλόπουλος, Ιερώνυμος Λιάπης, Ανδρέας Ιωάννου, Γιάννης Αναστασόπουλος, Ευάγγελος Ρούσσος, Νίκος Καλογερόπουλος, Παντελής Ζωγράφος).

Τα 60 αυτά μνημεία, συνθέτουν μια ενιαία Τοπική Πολιτιστική Διαδρομή με τίτλο: «Μεσαιωνικά Μνημεία Δήμου Κύμης Αλιβερίου» που θα συνδεθεί με το πλησιέστερο κόμβο της μεγάλης Πολιτιστικής Διαδρομής «ΟΙΔΙΠΟΥΣ», η οποία υλοποιείται ήδη από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας με πρόταση του σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ» και του προέδρου του Σταύρου Μπένου. Δίδεται έτσι προτεραιότητα στην ενίσχυση της κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής τοπικής ανάπτυξης, με έμφαση στην πολιτιστική κληρονομιά, τα μνημεία, τον τουρισμό, την αγροδιατροφή κ.ά. Τα μνημεία συνδέονται με την πραγματική οικονομία και εξασφαλίζουν την δια βίου συνεχή τους ανάδειξη και εξωστρέφεια με τεράστια οφέλη για τον τόπο και την κοινωνία.

Για την ολοκλήρωση του παρόντος ενημερωτικού φυλλαδίου, ευχαριστίες οφείλω στον Δημήτρη Γκιζελή για την τεράστια συμβολή του στο όλο εγχείρημα, στον Σοφούλη Λύκο για τη συμμετοχή του στην ομάδα εργασίας, καθώς και στον Θοδωρή Κωλέτση για την ψηφιακή επεξεργασία και κατασκευή της ιστοσελίδας mesaionika-kimis-aliveriou.gr

Τέλος ευχαριστώ τον αρχαιολόγο κύριο Μιχάλη Γκινάλα και τον κύριο Μανώλη Μαραγκουδάκη για τη χορηγία της έκδοσης.