Από το αφιέρωμα του 17ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας στην Νότια Ιταλία ("Πολεμόντα" του Δημ. Μαυρίκιου)

Από το 17ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας, που παρακολουθούμε με μεγάλο ενδιαφέρον, παρουσιάζουμε πιο κάτω την ταινία-ντοκιμαντέρ "Πολεμόντα" του Δημ. Μαυρίκιου, καθώς και ένα μικρό αφιέρωμα σε αυτήν και τον αξιολογότατο δημιουργό της.Το Φεστιβάλ αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό αφιερωμένο και στους ελληνόφωνους και Έλληνες της Κάτω Ιταλίας (της Μεγάλης Ελλάδας), τόπο με τον οποίο η Κύμη συνδέεται πολλαπλά και ουσιαστικά!

Πολεμόντα του Δημήτρη Μαυρίκιου, ένα ντοκυμαντέρ του 1975 για τους Ελληνόφωνους της Κάτω Ιταλίας που όλοι οι ´Ελληνες πρέπει να δουν (πηγή: https://kellianos.blogspot.com/2014/04/1975.html)

Οδοιπορικό στα ελληνόφωνα χωριά της Καλαβρίας, στην Κάτω Ιταλία, στα τοπία μιας ελληνικής γλώσσας που ακόμα αντιστέκεται. Οι ελάχιστοι σημερινοί επιζώντες της Απουλίας, θα πάρουν μαζί τους στη λήθη τη μητρική γλώσσα που επί χιλιετίες μιλιόταν στην Κάτω Ιταλία, την αλλοτινή Μεγάλη Ελλάδα.

Το 1975, ένα χρόνο μετά τη δικτατορία, ο Δημήτρης Μαυρίκιος, πολύ νέος τότε, ανακαλύπτει τον κόσμο μέσα από τον φακό και μας χαρίζει «πολεμόντα», μια ταινία σταθμό. 

προέλευση φωτογραφίας: https://www.artivist.gr

Η Ελένη Καραΐνδρου στο POLEMONTA γράφει για πρώτη φορά μουσική για τον κινηματογράφο και όλοι ακούμε για πρώτη φορά τη διάλεκτο και τα τραγούδια των λεγόμενων γκρεκάνων. Το μετέπειτα πασίγνωστο τραγούδι POLEMONTA («Άντρα μου πάει») καταγράφηκε κυριολεκτικά εν τη γενέσει του από τον Μαυρίκιο και στην έναρξη της ταινίας ακούμε το θαυμάσιο «Κλάμα του εμιγκράντου».
Ο νεαρός τότε σκηνοθέτης, άπατρις ευπατρίδης και διαρκής μέτοικος, κάνει το χρέος του απέναντι στη γλώσσα των αποίκων, τη γλώσσα που έμεινε εκεί «ακόμη κι όταν αποχώρησε το τελευταίο πλοίο της ιστορίας», δίνοντάς μας ένα συγκλονιστικό κινηματογραφικό ντοκουμέντο μεγάλου μήκους και μεγάλης πνοής, το POLEMONTA.

Η ταινία έχει τιμηθεί με το 1ο Βραβείο Κριτικών και το 1ο Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης το 1975.
σενάριο: Δημήτρης Mαυρίκιος
φωτογραφία: Λευτέρης Παυλόπουλος
μοντάζ: Γιάννα Σπυροπούλου
μουσική: Eλένη Kαραΐνδρου, Francesca Korlano
τραγούδι: Μαρία Φαραντούρη, Canzionere Grecanico Salentino

επάνω το πρώτο μέρος και κάτω το 2ο μέρος

• Μια μεγάλη συνέντευξη του Δημήτρη Μαυρίκιου: Δημήτρης Μαυρίκιος: Το θέατρο δεν είναι το μοναδικό πεδίο δημιουργίας, Γιώργος Βουδικλάρης 09/01/2021 με Φωτογραφίες του Άγγελου Παπαδόπουλου και του Πάτροκλου Σκαφίδα, Επιμέλεια κειμένου: Δήμητρα Αλεξοπούλου (στο https://www.artivist.gr)
• για τον δημιουργό του ντοκιμαντέρ Δημήτρη Μαυρίκιο (από το http://greek-theatre.gr)

Ο βραβευμένος σκηνοθέτης, κινηματογραφιστής και μεταφραστής Δημήτρης Μαυρίκιος διακρίνεται για την ευρεία παιδεία του, τη βαθιά του γλωσσομάθεια και το πολύπλευρο και πολυσήμαντο καλλιτεχνικό του έργο στον κινηματογράφο και το θέατρο, με το οποίο έχει ασχοληθεί σε όλο του το διάνυσμα: αρχαία τραγωδία, νεοελληνικό, παγκόσμιο θέατρο (και λυρικό). 

Γεννήθηκε στο Κάιρο το 1948. Μετά τον πόλεμο του Σουέζ, η οικογένεια εγκατέλειψε την Αίγυπτο και εγκαταστάθηκε πρώτα στην Ελλάδα κι αργότερα, με τη δικτατορία του 1967, στο Παρίσι. Αποφοίτησε το 1966 από το Λεόντειο Λύκειο. Σπούδασε φιλολογία και θεατρολογία στη Σορβόννη (Sorbonne-Paris III – 1966-69), όπου είχε καθηγητές μεταξύ άλλων τους κορυφαίους Bernard Dort, Γιώργο Σεβαστίκογλου και Jacques Scherer. Εν συνεχεία, σπούδασε σκηνοθεσία κινηματογράφου στην Κρατική Σχολή Κινηματογραφίας (Centro sperimentale) της Ρώμης (1969-1971), όπου είχε δάσκαλο τον Roberto Rossellini. Στη διάρκεια των σπουδών του παρακολούθησε γυρίσματα ταινιών του Federico Fellini, του Mauro Bolognini και του Pietro Germi. 

A. Ενασχόληση με τον κινηματογράφο
Με τη μεταπολίτευση ο Δημήτρης Μαυρίκιος επιστρέφει στην Ελλάδα και λίγους μήνες αργότερα γυρίζει στη Νότιο Ιταλία την ταινία Polemónta (90΄) για τις εκεί μειονότητες των ελληνόφωνων, που απέσπασε το Α΄ Βραβείο Κριτικών και το Α΄ Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (1975).
Mε τη μεγάλου μήκους ταινία του Στο δρόμο του Λαμόρε (1.25', σε δικό του σενάριο, βασισμένο στη νουβέλα του Verga, «La Lupa») συμμετέχει το 1980 στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ της Hyères και σε άλλα ευρωπαϊκά φεστιβάλ, αποσπώντας εγκωμιαστικές κριτικές, και πρόσκληση της Cinémathèque Française, που διοργανώνει τριήμερο αφιέρωμα στο έργο του. Ο Jean Rouch εντάσσει το Polemónta στη διδακτέα ύλη του και το προβάλλει στους φοιτητές του (1981). 

Από το 1976 (Πορτραίτο του Pasolini) ως το 1981 (Σπιναλόγκα) ο Δημήτρης Μαυρίκιος γυρίζει –κυρίως για την ελληνική κρατική τηλεόραση– γύρω στα είκοσι (20) φιλμ documentaires. Μεταξύ 1982-86 αφιερώνεται στα Γεφύρια του Ιονίου, δώδεκα ημίωρα κινηματογραφικά ‘λευκώματα’, ένα «προσωπικό οδοιπορικό αναζήτησης», σύμφωνα με τον δημιουργό, «του κοινού πολιτισμού Ελλάδας και Ιταλίας, από την Οδύσσεια μέχρι σήμερα». Για το έργο του αυτό ο Δημήτρης Μαυρίκιος τιμήθηκε με Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. 

Το 1986 παρουσιάζει το Μεσογειακό Τρίπτυχο για τα Πάθη, δραματοποιημένο documentaire με θέμα το βίωμα του Θείου Πάθους στις τρεις μεγαλύτερες χριστιανικές χώρες της Μεσογείου: Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία. (55΄). To 1989 συνεργάζεται με τον Wieland Schmied, Πρύτανη της Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Μονάχου και γράφει ένα σενάριο για τον ζωγράφο Giorgio de Chirico. Tο 1990 ολοκληρώνεται το δραματοποιημένο ποιητικό δοκίμιο για τον de Chirico Ænigma est (74΄). Αποσπά τα Βραβεία καλύτερης ταινίας documentaire και μουσικής στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης –1990 και το Κρατικό Βραβείο καλύτερης ταινίας documentaire –1991. Η ταινία προκρίνεται ως υποψήφια στα Ευρωπαϊκά Βραβεία «Felix» (1991). Αποσπά το Α΄ Μεγάλο Βραβείο Biennale Internationale du film sur l’art στο Παρίσι (Centre Pompidou, Ιούνιος 1992) και περιλαμβάνεται στον Κύκλο «Vies d’artistes» του Λούβρου (Αuditorium du Louvre, Σεπτ. 1993). 

Τον Μάρτιο του 1994, το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Λαϊκής Επιμόρφωσης, οργανώνει εβδομαδιαίο αναδρομικό αφιέρωμα στο έργο του στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Κινηματογράφος και Πραγματικότητα». Τον Μάρτιο τού 1999, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσ/νίκης τιμά τον Δημήτρη Μαυρίκιο. με αναδρομικό αφιέρωμα στο έργο του, προβάλλοντας 10 ταινίες του στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ «Εικόνες του 21ου αιώνα». 

B. Ενασχόληση με το θέατρο, την όπερα, τη μετάφραση και τη διασκευή (από θεατρικά και λογοτεχνικά κείμενα) κα δείτε στο http://greek-theatre.gr

• Τρίτη, 28 Μαΐου 2019: Aναγόρευση του σκηνοθέτη και μεταφραστή Δημήτρη Μαυρίκιου σε επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ. (link)