περί των ΜΠΕ (Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων)

Στοιχεία για την εκπόνηση των ΜΠΕ, παραδείγματα και ΜΠΕ που ενδιαφέρουν ιδιαίτερα:

Περιβαλλοντικές μελέτες-καρμπόν για 6 διαφορετικούς αιολικούς σταθμούς
Τάσος Σαραντής
πηγή: https://www.efsyn.gr/ellada/periballon/323546_periballontikes-meletes-karmpon-gia-6-diaforetikoys-aiolikoys-stathmoys
14/12/21

Κάθε ΜΠΕ περιλαμβάνει μια ενότητα στο Κεφάλαιο 9 με την ονομασία «Επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον». ● Αν και πρόκειται για την πλέον κρίσιμη ενότητα σε μια ΜΠΕ, η συγκεκριμένη είναι ακριβώς η ίδια, χωρίς να αλλάζει ούτε λέξη και στις 6 περιπτώσεις.

Νέα περίπτωση πρωτοφανούς ευτελισμού της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης για αιολικούς σταθμούς, που πιθανώς να μην έχει προηγούμενο, ανακάλυψε η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία εξετάζοντας τις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) 6 αιολικών σταθμών.

Η εταιρεία KIEFER TEK ΕΠΕ ανέλαβε την εκπόνηση ΜΠΕ για 6 διαφορετικούς αιολικούς σταθμούς σε διαφορετικές ορεινές θέσεις της χώρας. Συγκεκριμένα, στην Παλιοβούνα στον Ελικώνα, στις κορυφές Πύργος και Ξηροβούνι στην Οίτη, στις κορυφές Πύργος Πολεμίστρα στα Βαρδούσια Ορη, στη θέση Σίφυλα στα ορεινά Τρίκαλα και στη θέση Κέδρα στη Βλάστη Κοζάνης. Ολες οι εγκαταστάσεις σχεδιάζονται σε υψόμετρο πάνω από 1.400 έως 2.150 μέτρα, σε περιοχές με εξαιρετική φυσικότητα που θα αλλοιωθούν βάναυσα και αμετάκλητα και με ιδιαίτερη βιοποικιλότητα, στην πλειονότητά τους σε άμεση γειτνίαση με προστατευόμενες περιοχές.

Οπως εύκολα προκύπτει και από τις έξι ΜΠΕ, υπεύθυνος επικοινωνίας όλων των εταιρειών υλοποίησης του έργου είναι το ίδιο πρόσωπο, με τα ίδια στοιχεία επικοινωνίας, το οποίο συνδέεται με την εταιρεία KIEFER που εκπόνησε τις μελέτες. Το πρόσωπο αυτό ανήκει και στην ομάδα μελέτης, έχει ηλεκτρονική διεύθυνση με κατάληξη @kiefer.gr, ενώ και τα τηλέφωνα επικοινωνίας των εταιρειών ταυτίζονται με αυτό της εταιρείας KIEFER. Συνεπώς, παρατηρείται το παράδοξο ο περιβαλλοντικός μελετητής του έργου να είναι ο ίδιος με τον φορέα του έργου!

Εξάλλου, κάθε ΜΠΕ περιλαμβάνει μια ενότητα στο Κεφάλαιο 9 με την ονομασία «Επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον» που αφορά το ποιες επιπτώσεις θα έχει το συγκεκριμένο έργο στο φυσικό περιβάλλον μιας συγκεκριμένης περιοχής. Αν και πρόκειται για την πλέον κρίσιμη ενότητα σε μία ΜΠΕ, η συγκεκριμένη είναι ακριβώς η ίδια, χωρίς να αλλάζει ούτε λέξη, και στις 6 ΜΠΕ! Συμβαίνει δηλαδή το απίθανο οι επιπτώσεις διαφορετικών έργων σε 6 διαφορετικές περιοχές με διαφορετικά περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά να εκτιμώνται ότι θα είναι ακριβώς οι ίδιες και… φυσικά «αμελητέες». Συνεπώς, οι ΜΠΕ όχι μόνο δεν πληρούν τη σκοπιμότητά τους να εκτιμήσουν τις επιπτώσεις τού κάθε έργου στο περιβάλλον, αλλά γίνεται και μια απόπειρα οριζόντιας παραπλάνησης της Διοίκησης με «καρμπόν» εκτίμηση των επιπτώσεων.
Ζώνη επιρροής του έργου

Επιπλέον, κάθε ΜΠΕ περιλαμβάνει ένα κεφάλαιο με τον τίτλο «Φωτογραφική Τεκμηρίωση» στο οποίο, σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο (προδιαγραφές εκπόνησης ΜΠΕ), «τεκμηριώνεται η υφιστάμενη κατάσταση στη ζώνη επιρροής του έργου ή της δραστηριότητας με αντιπροσωπευτικές φωτογραφίες». Φωτογραφίες που, σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία, πρέπει να ληφθούν από τους συντάκτες των ΜΠΕ με τουλάχιστον μία επίσκεψη στην περιοχή εγκατάστασης των έργων. Πώς καλύφθηκε αυτή η απαίτηση στις ΜΠΕ; Με εικόνες από το πρόγραμμα Google Street View που παρουσιάζονται ως «επιτόπιες λήψεις» και από απόσταση πολλών χιλιομέτρων από τις θέσεις εγκατάστασης. Σε μία ΜΠΕ, μάλιστα, παρατίθενται μόνο φωτορεαλιστικές απεικονίσεις σε υπολογιστή αντί για φωτογραφίες.

Συν τοις άλλοις, τα δύο έργα στην Οίτη βρίσκονται μέσα σε Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά, κάτι που σημαίνει πως, σύμφωνα με τη νομοθεσία, απαιτείται η υποβολή Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΕΟΑ) που, όμως, απουσιάζει και από τις δυο μελέτες. Και παρ’ όλο που η Ορνιθολογική επισήμανε στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας - Στερεάς πως οι ΜΠΕ πρέπει να αποσυρθούν ως ελλιπείς, η διαβούλευση και η διαδικασία γνωμοδοτήσεων συνεχίστηκαν κανονικά σαν να είναι όλα καλώς καμωμένα!

Οπως διαφαίνεται, και οι 6 μελέτες με εκτίμηση-καρμπόν των επιπτώσεων όχι μόνο δεν πληρούν τις προδιαγραφές εκπόνησης ΜΠΕ, αλλά έχουν εκπονηθεί όλες από το γραφείο του μελετητή, χωρίς να αφιερωθεί ούτε μία ημέρα επιτόπιας εργασίας. «Πρόκειται για περίπτωση πρωτοφανούς ευτελισμού της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, χλευασμού προς τη Διοίκηση, τις γνωμοδοτούσες υπηρεσίες και το κοινό και ευθείας απειλής για τη βιοποικιλότητα σημαντικών οικολογικά περιοχών», επισημαίνει η Ορνιθολογική.

Με επείγουσα επιστολή προς τη Γενική Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Πολιτικής και τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας η περιβαλλοντική οργάνωση καταγγέλλει τη συγκεκριμένη αθέμιτη πρακτική και αναμένει την παρέμβαση της Διοίκησης για τη διακοπή της περιβαλλοντικής διαδικασίας και την απόσυρση των συγκεκριμένων ΜΠΕ. «Πρόκειται για το ελάχιστο που επιβάλλεται να γίνει, από τη στιγμή που δεν υπάρχει καμία διάθεση ούτε να διασφαλιστεί η αντικειμενικότητα των ΜΠΕ ούτε πρόβλεψη αυτόματης ανάκλησης των μελετών που δεν συμμορφώνονται με τις θεσμικές προδιαγραφές εκπόνησής τους», τονίζει.